量子力學對話

用戶:量子力學中角動量算符的矩陣表達方式如何產生

ChatGPT:

在量子力學中,角動量算符(\( \hat{L} \))的矩陣表示是基於自旋量子數 \( l \) 的。對於給定的自旋量子數 \( l \),角動量算符的本徵態是由 \( |l, m\rangle \) 表示的,其中 \( m \) 的取值範圍為 \( -l, -l+1, \ldots, l \)。

角動量算符的三個分量 \( \hat{L}_x \)、\( \hat{L}_y \) 和 \( \hat{L}_z \) 的矩陣表示可以通過以下方式構造:

  1. 確定基底:選擇合適的 \( |l, m\rangle \) 基底。
  2. 計算算符的作用:使用角動量算符的定義和對應的運算規則計算算符在基底上的作用。
  3. 填充矩陣:將計算出的結果填入矩陣的相應位置。

用戶:請寫出 \( L_x, L_y, L_z \) \( l=\frac{1}{2}, 1, \frac{3}{2} \) 的矩陣

ChatGPT:

對於不同的自旋量子數,角動量算符的矩陣表示如下:

1. 自旋 \( l = \frac{1}{2} \)

基底為 \( | \frac{1}{2}, \frac{1}{2} \rangle \) 和 \( | \frac{1}{2}, -\frac{1}{2} \rangle \)。

\[ \hat{L}_z = \hbar \begin{pmatrix} \frac{1}{2} & 0 \\ 0 & -\frac{1}{2} \end{pmatrix} \]

\[ \hat{L}_x = \frac{\hbar}{2} \begin{pmatrix} 0 & 1 \\ 1 & 0 \end{pmatrix} \]

\[ \hat{L}_y = \frac{\hbar}{2} \begin{pmatrix} 0 & -i \\ i & 0 \end{pmatrix} \]

2. 自旋 \( l = 1 \)

對於 \( l = 1 \),有3個本徵態:\( | 1, 1 \rangle \)、\( | 1, 0 \rangle \)、\( | 1, -1 \rangle \)。我們可以定義基底為 \( | 1, 1 \rangle \)、\( | 1, 0 \rangle \)、\( | 1, -1 \rangle \)。

自旋 \( l = 1 \) 的矩陣表示

\[ \hat{L}_z = \hbar \begin{pmatrix} 1 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & -1 \end{pmatrix} \]

\[ \hat{L}_x = \frac{\hbar}{\sqrt{2}} \begin{pmatrix} 0 & 1 & 0 \\ 1 & 0 & 1 \\ 0 & 1 & 0 \end{pmatrix} \]

\[ \hat{L}_y = \frac{\hbar}{\sqrt{2}} \begin{pmatrix} 0 & -i & 0 \\ i & 0 & -i \\ 0 & i & 0 \end{pmatrix} \]

3. 自旋 \( l = \frac{3}{2} \)

基底為 \( | \frac{3}{2}, \frac{3}{2} \rangle \)、\( | \frac{3}{2}, \frac{1}{2} \rangle \)、\( | \frac{3}{2}, -\frac{1}{2} \rangle \)、\( | \frac{3}{2}, -\frac{3}{2} \rangle \)。

\[ \hat{L}_z = \hbar \begin{pmatrix} \frac{3}{2} & 0 & 0 & 0 \\ 0 & \frac{1}{2} & 0 & 0 \\ 0 & 0 & -\frac{1}{2} & 0 \\ 0 & 0 & 0 & -\frac{3}{2} \end{pmatrix} \]

\[ \hat{L}_x = \frac{\hbar}{2\sqrt{3}} \begin{pmatrix} 0 & \sqrt{3} & 0 & 0 \\ \sqrt{3} & 0 & \sqrt{3} & 0 \\ 0 & \sqrt{3} & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 \end{pmatrix} \]

\[ \hat{L}_y = \frac{\hbar}{2\sqrt{3}} \begin{pmatrix} 0 & -i\sqrt{3} & 0 & 0 \\ i\sqrt{3} & 0 & -i\sqrt{3} & 0 \\ 0 & i\sqrt{3} & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 \end{pmatrix} \]




用戶: 如果我有兩個自旋這兩個自旋之間的交互作用是Heisenberg模型的作用,請針對這兩個自旋分別都是1/2 or 1 or 3/2的情況下的矩陣

ChatGPT:

在海森堡模型中,兩個自旋之間的交互作用可以用以下形式表達:

\[ \hat{H} = -J \hat{\mathbf{S}}_1 \cdot \hat{\mathbf{S}}_2 \]

這裡 \( J \) 是交互作用強度,\( \hat{\mathbf{S}}_1 \) 和 \( \hat{\mathbf{S}}_2 \) 是兩個自旋算符的總和。對於兩個自旋 \( \frac{1}{2} \)、\( 1 \) 和 \( \frac{3}{2} \) 的情況,我們需要考慮各自的合併自旋態。

1. 自旋 \( \frac{1}{2} \) 和 \( \frac{1}{2} \)

對於兩個自旋 \( \frac{1}{2} \),總自旋可以是 \( S = 1 \) 或 \( S = 0 \)。

總的基底為 \( |1, 1\rangle \)、\( |1, 0\rangle \)、\( |1, -1\rangle \)、\( |0, 0\rangle \)。

哈密頓量矩陣表示:

\[ \hat{H} = -J \begin{pmatrix} \frac{3}{4} & 0 & 0 & 0 \\ 0 & \frac{1}{4} & 0 & 0 \\ 0 & 0 & \frac{1}{4} & 0 \\ 0 & 0 & 0 & -\frac{1}{4} \end{pmatrix} \]

2. 自旋 \( 1 \) 和 \( 1 \)(wrong<)/h3>

對於兩個自旋 \( 1 \),總自旋可以是 \( S = 2 \)、\( S = 1 \) 或 \( S = 0 \)。

總的基底為 \( |2, 2\rangle \)、\( |2, 1\rangle \)、\( |2, 0\rangle \)、\( |2, -1\rangle \)、\( |2, -2\rangle \)、\( |1, 1\rangle \)、\( |1, 0\rangle \)、\( |1, -1\rangle \)、\( |0, 0\rangle \)。

哈密頓量矩陣表示(wrong):

\[ \hat{H} = -J \begin{pmatrix} 2 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & \frac{3}{4} & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & \frac{1}{2} & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 & 2 & 0 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & \frac{3}{4} & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & \frac{1}{2} & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & -2 \end{pmatrix} \]

3. 自旋 \( \frac{3}{2} \) 和 \( \frac{3}{2} \)

對於兩個自旋 \( \frac{3}{2} \),總自旋可以是 \( S = 3 \) 或 \( S = 1 \)。

總的基底為 \( |3, 3\rangle \)、\( |3, 2\rangle \)、\( |3, 1\rangle \)、\( |3, 0\rangle \)、\( |3, -1\rangle \)、\( |3, -2\rangle \)、\( |3, -3\rangle \)。

哈密頓量矩陣表示(wrong):

\[ \hat{H} = -J \begin{pmatrix} 3 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & \frac{9}{4} & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & \frac{3}{4} & 0 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 & \frac{9}{4} & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 3 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & -3 \end{pmatrix} \]




matrix of \(\vec{S}_1 \cdot \vec{S}_2\) for 2 spins of spin-1

Haf:m= 0  km= [2, 2] [1, 1]  icp= 1 [0] [1.0]
Haf:m= 1  km= [2, 1] [1, 0]  icp= 2 [2, 1] [1.0, 0.0]
Haf:m= 2  km= [1, 2] [0, 1]  icp= 2 [1, 2] [1.0, 0.0]
Haf:m= 3  km= [2, 0] [1, -1]  icp= 2 [5, 3] [1.0, -1.0]
Haf:m= 4  km= [1, 1] [0, 0]  icp= 1 [4] [0.0]
Haf:m= 5  km= [0, 2] [-1, 1]  icp= 2 [3, 5] [1.0, -1.0]
Haf:m= 6  km= [1, 0] [0, -1]  icp= 2 [7, 6] [1.0, 0.0]
Haf:m= 7  km= [0, 1] [-1, 0]  icp= 2 [6, 7] [1.0, 0.0]
Haf:m= 8  km= [0, 0] [-1, -1]  icp= 1 [8] [1.0]
   1   0   0   0   0   0   0   0   0
   0   0   1   0   0   0   0   0   0
   0   1   0   0   0   0   0   0   0
   0   0   0  -1   0   1   0   0   0
   0   0   0   0   0   0   0   0   0
   0   0   0   1   0  -1   0   0   0
   0   0   0   0   0   0   0   1   0
   0   0   0   0   0   0   1   0   0
   0   0   0   0   0   0   0   0   1

code to generate the matrix of 2 spin-1

import numpy as np

###################################
def code(ns,nt,list1,list2):
    nspin=3
    ns=2; nt=nspin**2
    if(nspin==3): mzss=[2,1,0,-1,-2]
    ic=0; km=[0 for i in range(ns)]; kk=[0 for i in range(ns)];
    for msz in mzss:
        print('msz=',msz,ic)
        for jc in range(nt):
            mz=0; nu=0; nd=0
            for i in range(0,ns):
                ki=(jc//(nspin**i))%nspin
                kk[i]=ki
                si=ki-1
                if(si==1): nu+=1
                elif(si==-1): nd+=1
                km[i]=si
                mz+=si
            if(mz==msz):
                print(msz,ic,jc,km,kk)
                list1[ic]=jc
                list2[jc]=ic
                ic+=1
    kmax=ic
    print('code_final_ns,nt=',ns,nt,'code_kmax=',kmax)
    return



################################### S=1 Hamilton
def Hafhm(m):
    listm=list1[m]
    km=[0 for i in range(ns)]; ks=[0 for i in range(ns)]
    for i in range(ns): km[i]=int(listm/nspin**i)%nspin
    ks[0]=km[0]-1; ks[1]=km[1]-1;
    #print(m,km)
    icp=0; delm1=0.0; cp=[]; dmp=[];
    ist1=0; ist2=1
    if(nspin==3):
        ic1=km[ist1]; sz1=ic1-1
        ic2=km[ist2]; sz2=ic2-1
        delm1+=sz1*sz2
        # ic=(1,0) or (0,1);  (2,1) or (1,2) // (0,-)/(-,0); (+,0)/(0,+)
        if((ic1+ic2==1) or (ic1+ic2==3)):
            listmp=listm+(ic2-ic1)*3**(ist1-0)+(ic1-ic2)*3**(ist2-0)
            icp+=1
            cp.append(list2[listmp])
            dmp.append(1.0)
        if((ic1+ic2==2) and (ic1 != ic2)):
            listmp=listm+(ic2-ic1)*3**(ist1-0)+(ic1-ic2)*3**(ist2-0)
            icp+=1
            cp.append(list2[listmp])
            dmp.append(1.0)
    icp+=1; cp.append(m); dmp.append(delm1);
    print('Haf:m=',m,' km=',km,ks,' icp=',icp,cp,dmp)
    return icp,cp,dmp



###################################
def hmtx():
    H=np.zeros((kmax,kmax),dtype=float)
    for m in range(kmax):
        icp,cp,dmp=Hafhm(m)
        #print(m,icp,cp,dmp)
        for i in range(icp):
            H[cp[i]][m]+=dmp[i]
    return H




def checklist():
    for m in range(kmax):
        listm=list1[m]
        im=list2[listm]
        if(im != m): print(m,im); input('list2 error')
    print('list1-list2 is checked, OK')


#############################################
def printH(H):
    for i in range(kmax):
        for j in range(kmax):
            #print('%5.1f' %(H[j][i]), end='')
            print('%4d' %(H[j][i]), end='')
        print(' ')



#============================== main ===================
FW=open('LZS_AFHM_J2.dat','a')
nspin=3
if(nspin==3):
    ns=2; nt=nspin**ns
    kmax=nt
    print('main_ns,nt,kmax=',ns,nt,kmax)
    list1=np.zeros(kmax,dtype=int)
    list2=np.zeros(nt,dtype=int)
    code(ns,nt,list1,list2)
    print(ns,nt,'kmax=', kmax,list1.shape,list2.shape)
    H=hmtx(); printH(H);